Kunnen vleermuizen schade aanrichten aan dakgoten?

Vleermuizen kunnen indirecte schade aan dakgoten veroorzaken, hoewel ze zelf geen fysieke beschadiging aanrichten zoals knagen of graven. De belangrijkste problemen ontstaan door ophoping van vleermuisuitwerpselen (guano) die dakgoten kunnen verstoppen, wat kan leiden tot waterschade aan gevels. Daarnaast kan guano corrosie veroorzaken en insecten aantrekken. Het is belangrijk om te weten dat alle Nederlandse vleermuissoorten wettelijk beschermd zijn, waardoor preventieve maatregelen op het juiste moment en op de juiste manier uitgevoerd moeten worden.

Waarom kiezen vleermuizen voor dakgoten als verblijfplaats?

Vleermuizen zoeken van nature naar kleine spleten en beschutte holtes die bescherming bieden tegen roofdieren en weersomstandigheden. De ruimte tussen dakgoot en gevel biedt precies deze ideale combinatie van beschutting, warmte en veiligheid die vleermuizen zoeken voor hun verblijfplaats.

Het natuurlijke gedrag van vleermuizen is erop gericht om nauwe, donkere ruimtes op te zoeken waar ze overdag kunnen rusten. Dakgoten en de spleten eromheen vormen perfecte schuilplaatsen omdat ze beschermd zijn tegen wind, regen en directe zonnestraling. De warmte die vanaf het dak uitstraalt maakt deze locaties nog aantrekkelijker, vooral tijdens koudere perioden.

In Nederland komen verschillende vleermuissoorten voor die dit gedrag vertonen. De gewone dwergvleermuis en de ruige dwergvleermuis zijn de meest voorkomende soorten die zich in gebouwen vestigen. Deze vleermuizen zijn vooral actief in de zomermaanden, van mei tot september, wanneer ze hun jongen grootbrengen. In deze periode zoeken vrouwelijke vleermuizen specifiek naar warme, veilige plekken zoals dakgoten en dakranden.

De combinatie van een beschermde locatie, warmte-isolatie en nabijheid van voedselgebieden maakt dakgoten tot ideale verblijfplaatsen. Vleermuizen kunnen door openingen van slechts 15 millimeter kruipen, waardoor zelfs kleine spleten tussen dakgoot en gevel toegankelijk zijn voor deze beschermde dieren.

Welke schade kunnen vleermuizen aan dakgoten veroorzaken?

Vleermuizen veroorzaken geen directe fysieke schade aan dakgoten omdat ze niet knagen of graven. De schade ontstaat indirect door ophoping van guano (vleermuisuitwerpselen) die dakgoten kunnen verstoppen en leiden tot waterschade aan gevels, corrosie en hygiënische problemen.

Guano accumuleert langzaam maar gestaag in dakgoten wanneer vleermuizen er regelmatig verblijven. Deze uitwerpselen kunnen de waterafvoer belemmeren, waardoor regenwater niet meer goed kan wegstromen. Bij hevige regenval kan dit leiden tot overlopende dakgoten en waterschade aan gevels, kozijnen en zelfs het binnenwerk van je woning.

Een ander probleem is dat guano zuur kan zijn en op termijn corrosie kan veroorzaken aan metalen dakgoten, vooral bij aluminium en zink. De uitwerpselen kunnen ook insecten aantrekken, wat secundaire problemen met zich meebrengt. Vliegjes en andere kleine insecten voeden zich met de organische resten in guano, wat weer andere ongedierte kan aantrekken.

De hygiënische aspecten van guano-ophoping zijn eveneens belangrijk om te overwegen. Hoewel guano van vleermuizen in Nederland over het algemeen geen grote gezondheidsrisico’s met zich meebrengt, kan het bij grotere ophopingen een onaangename geur veroorzaken. Bij het schoonmaken van oude guano is het verstandig om handschoenen te dragen, omdat stof uit gedroogde uitwerpselen irritatie kan veroorzaken.

Verstopte afvoeren door guano kunnen ook leiden tot vochtproblemen in de gevel. Water dat niet goed kan wegstromen, zoekt andere wegen en kan in spleten en naden van metselwerk terechtkomen. Dit kan op lange termijn vochtschade en zelfs vorstschade in de winter veroorzaken.

Mag je vleermuizen zomaar uit je dakgoot weren?

Nee, je mag vleermuizen niet zomaar uit je dakgoot weren. Alle Nederlandse vleermuissoorten zijn wettelijk beschermd onder de Flora- en faunawet. Het verstoren, verjagen of doden van vleermuizen is verboden zonder speciale ontheffing van de overheid.

Deze strikte bescherming geldt omdat vleermuizen kwetsbare dieren zijn die in aantal achteruit zijn gegaan. Ze spelen een belangrijke rol in het ecosysteem door insecten te eten, waaronder muggen en andere plaaginsecten. De wet beschermt niet alleen de dieren zelf, maar ook hun vaste verblijfplaatsen.

Preventieve maatregelen zijn wel toegestaan, maar alleen op het juiste moment. Je mag beschermende voorzieningen installeren buiten het broedseizoen en voordat vleermuizen zich hebben gevestigd. Dit betekent dat je het beste kunt handelen in de herfst of vroege voorjaar, wanneer vleermuizen niet actief zijn in de dakgoten en geen jongen hebben.

Bij twijfel over de aanwezigheid van vleermuizen is het verstandig om contact op te nemen met lokale natuurorganisaties of je gemeente. Zij kunnen je adviseren over de beste aanpak en eventueel een vleermuisdeskundige inschakelen om de situatie te beoordelen. Sommige gemeenten hebben specifieke vleermuiswerkgroepen die kosteloos advies geven.

De balans tussen het beschermen van je woning en natuurbescherming vraagt om een doordachte aanpak. Wanneer vleermuizen zich eenmaal hebben gevestigd, moet je wachten tot ze de locatie vrijwillig verlaten voordat je preventieve maatregelen kunt nemen. Dit gebeurt meestal in de herfst, wanneer de jongen zijn uitgevlogen en de kolonie de zomerverblijfplaats verlaat.

Hoe bescherm je dakgoten effectief tegen vleermuizen zonder ze te schaden?

De meest effectieve methode is het installeren van gespecialiseerde vleermuisborstels die de toegang tot spleten blokkeren zonder letsel te veroorzaken. Deze borstelsystemen verhinderen fysieke toegang terwijl water gewoon kan blijven afvoeren, en moeten geïnstalleerd worden buiten de verblijfsperiode van vleermuizen.

Vleermuisborstels werken door een fysieke barrière te creëren in de spleet tussen dakgoot en gevel. De borstelharen zijn stevig genoeg om toegang te blokkeren, maar veroorzaken geen verwondingen bij dieren die proberen te landen. Dit maakt ze een diervriendelijke oplossing voor het weren van vleermuizen. Bij Borstelshop.nl vind je vleermuisborstels die speciaal voor dit doel zijn ontwikkeld en gemakkelijk te installeren zijn.

Het juiste installatietijdstip is cruciaal voor een effectieve en legale bescherming. De beste periode is tussen september en april, wanneer vleermuizen niet actief zijn in gebouwen. In deze maanden verblijven de meeste vleermuissoorten in hun winterverblijfplaatsen, zoals holle bomen, grotten of speciale vleermuiskelders.

Bij de installatie plaats je de borstels in de spleet tussen dakgoot en gevel, zodat de opening volledig wordt afgesloten. De borstels zijn meestal verkrijgbaar in standaardlengtes van één meter en kunnen aan elkaar worden gekoppeld voor langere dakgoten. Voor een complete bescherming tegen verschillende soorten ongedierte kun je ook kijken naar het bredere assortiment borstels voor ongediertebestrijding.

Naast het installeren van borstelsystemen zijn er andere preventieve maatregelen die je kunt nemen. Regelmatig onderhoud van je dakgoten helpt om ze schoon en functioneel te houden. Controleer grotere openingen en spleten in je dakrand en dicht deze af met geschikt materiaal, maar let erop dat je dit alleen doet wanneer je zeker weet dat er geen vleermuizen aanwezig zijn.

Het afdichten van grotere gaten kan met verschillende materialen, zoals speciaal schuim of metalen gaas. Zorg ervoor dat je materialen gebruikt die bestand zijn tegen weersinvloeden en die hun vorm behouden. Het is belangrijk om grondige controles uit te voeren voordat je maatregelen neemt, zodat je geen dieren per ongeluk opsluit.

Door preventief te handelen op het juiste moment, kun je effectief voorkomen dat vleermuizen zich vestigen in je dakgoten, terwijl je tegelijkertijd deze beschermde dieren respecteert. Deze aanpak combineert praktische woningbescherming met verantwoord omgaan met de natuur, zonder dat je in conflict komt met de wet.