Kunnen vleermuizen door een goed geïnstalleerde borstel heen?

Ja, vleermuizen kunnen door een goed geïnstalleerde vogelweringsborstel heen. Deze borstels zijn specifiek ontworpen met voldoende tussenruimte tussen de haren, zodat beschermde vleermuizen doorgang krijgen terwijl grotere vogels zoals duiven worden tegengehouden. De flexibele borstelharen en juiste haardichtheid maken het mogelijk dat vleermuizen zich dankzij hun compacte lichaamsbouw en echolocatie erdoorheen manoeuvreren. Bij correcte installatie voldoet het systeem aan wettelijke beschermingseisen voor vleermuizen en biedt het tegelijkertijd effectieve vogelwering.

Wat is het verschil tussen vleermuizen en vogels bij dakbescherming?

Vleermuizen zijn aanzienlijk kleiner dan de meeste vogels die overlast veroorzaken en hebben bovendien een speciale beschermde status onder de Wet natuurbescherming. Terwijl duiven en kauwen lichamen hebben van 25 tot 40 centimeter, zijn vleermuizen vaak niet groter dan 5 tot 8 centimeter. Dit fundamentele verschil in grootte bepaalt hoe dakbeschermingssystemen ontworpen moeten worden.

Vogelweringssystemen zijn primair ontwikkeld om grotere vogels zoals duiven, kauwen en mussen te weren die onder dakpannen willen nestelen. Deze vogels veroorzaken aanzienlijke schade door nesten te bouwen die dakgoten verstoppen, door hun uitwerpselen die materialen aantasten en door het beschadigen van isolatiemateriaal. De fysieke barrière die vogelweringborstels creëren, moet daarom stevig genoeg zijn om deze grotere dieren tegen te houden.

Vleermuizen daarentegen zijn wettelijk beschermd omdat ze een belangrijke rol spelen in het ecosysteem. Het is verboden om vleermuizen te verjagen of hun verblijfplaatsen te verstoren zonder ontheffing. Dit betekent dat elk dakbeschermingssysteem zodanig geïnstalleerd moet worden dat het vleermuizen niet de toegang tot hun bestaande verblijfplaatsen ontzegt. Deze wettelijke verplichting maakt het verschil tussen vleermuizen en vogels cruciaal bij het kiezen en installeren van dakbescherming.

Het gedragsverschil speelt ook een rol. Vogels bouwen actief nesten met takken en ander materiaal, terwijl vleermuizen gewoon een beschutte plek zoeken om te rusten. Vleermuizen gebruiken hun geavanceerde echolocatie om door kleine openingen te navigeren, iets wat vogels niet kunnen. Deze unieke eigenschap stelt vleermuizen in staat om door de tussenruimtes van een vogelweringsborstel te manoeuvreren.

Hoe werkt een vleermuisborstel en waarom kunnen vleermuizen er doorheen?

Een vleermuisborstel is een gespecialiseerde vogelweringsborstel met een specifieke haardichtheid en flexibiliteit die een slimme balans creëert. De borstelharen staan dicht genoeg bij elkaar om vogels effectief tegen te houden, maar laten voldoende tussenruimte voor de kleinere vleermuizen. De haren zijn typisch 90 millimeter in diameter en hebben een flexibele constructie die meegeeft wanneer een vleermuis zich erdoorheen perst.

De werking berust op het principe van selectieve doorgang. Wanneer een duif of kauw probeert te landen of door de borstel te komen, vormen de stijve haren een ondoordringbare barrière. De vogel ervaart een oncomfortabele, onstabiele ondergrond en kan geen houvast vinden. De borstelharen zijn stevig genoeg om het gewicht en de grootte van vogels tegen te houden zonder schade te veroorzaken aan het dier zelf.

Vleermuizen daarentegen hebben een zeer compacte lichaamsbouw en kunnen hun lichaam door verrassend kleine openingen persen. Hun flexibele skeletstructuur en het ontbreken van uitstekende veren maken het mogelijk dat ze zich tussen de borstelharen door wurmen. Bovendien gebruiken vleermuizen hun echolocatie om de exacte positie en afstand van de borstelharen te bepalen, waardoor ze de optimale route door de borstel kunnen vinden.

De flexibiliteit van de borstelharen is hierbij essentieel. Wanneer een vleermuis tegen de haren aan komt, geven deze mee in plaats van een harde barrière te vormen. Dit creëert tijdelijke openingen die net groot genoeg zijn voor het kleine vleermuislichaam. Zodra de vleermuis gepasseerd is, keren de haren terug naar hun oorspronkelijke positie en blijft de barrière tegen vogels intact.

Het materiaal van de borstelharen speelt ook een rol. Hoogwaardige vleermuisborstels gebruiken kunststof haren met precies de juiste stijfheid. Te zachte haren zouden ook vogels doorgang bieden, terwijl te stijve haren vleermuizen kunnen blokkeren of verwonden. De juiste balans zorgt ervoor dat het systeem zijn dubbele functie vervult: vogels weren en vleermuizen doorlaten.

Welke fouten bij installatie kunnen vleermuizen blokkeren?

De meest voorkomende installatiefout is het te dicht tegen de dakpannen plaatsen van de borstels. Wanneer de borstelharen volledig samengedrukt worden tegen de dakbedekking, verdwijnen de tussenruimtes die vleermuizen nodig hebben om door te komen. De borstel moet op de juiste afstand gemonteerd worden, zodat de haren hun natuurlijke positie behouden en voldoende flexibiliteit hebben om vleermuizen doorgang te bieden.

Het gebruik van een verkeerd borsteltype is een andere veelgemaakte fout. Niet alle vogelweringborstels zijn geschikt als vleermuisborstel. Sommige borstels hebben een te hoge haardichtheid of te stijve haren die specifiek ontworpen zijn om alle dieren te weren. Bij aankoop moet expliciet gekozen worden voor borstels die vleermuisvriendelijk zijn en voldoen aan de wettelijke eisen voor beschermde diersoorten.

Onjuiste bevestiging aan de dakconstructie kan ook problemen veroorzaken. Wanneer borstels te strak worden vastgezet met tie-wraps of andere bevestigingsmaterialen, verliest het systeem zijn flexibiliteit. De borstelharen kunnen dan niet meer meegeven wanneer een vleermuis probeert te passeren. De bevestiging moet stevig genoeg zijn om de borstel op zijn plaats te houden tijdens weer en wind, maar mag de natuurlijke bewegingsvrijheid van de haren niet belemmeren.

Het toevoegen van extra afdichtingsmaterialen is een fout die vaak met goede bedoelingen gemaakt wordt. Eigenaren denken soms dat ze vogels nog beter kunnen weren door aanvullende afdichting aan te brengen rond de borstels. Dit kan echter alle openingen blokkeren en maakt het voor vleermuizen onmogelijk om hun verblijfplaats te bereiken. Een goed geïnstalleerde vleermuisborstel heeft geen aanvullende afdichting nodig.

De positionering ten opzichte van de eerste panlat vraagt ook aandacht. Wanneer de borstel verkeerd wordt geplaatst ten opzichte van de dakconstructie, kunnen onbedoelde barrières ontstaan die vleermuizen blokkeren. De borstel moet precies volgens de instructies geïnstalleerd worden, waarbij rekening gehouden wordt met de specifieke dakopbouw en de locatie van bestaande vleermuisverblijven.

Hoe installeer je een vleermuisvriendelijke vogelweringsborstel correct?

Begin met het identificeren van bestaande vleermuisverblijven voordat je met de installatie start. Controleer of er vleermuizen aanwezig zijn door ’s avonds rond zonsondergang te observeren wanneer vleermuizen uitvliegen. Let ook op vleermuiskeutels, die kleiner en droger zijn dan muizenkeutels en gemakkelijk uit elkaar vallen. Deze voorbereidende stap voorkomt dat je per ongeluk vleermuizen opsluit of hun toegang blokkeert.

Plaats de borstel op de correcte montageafstand van de dakpannen. De borstelharen moeten contact maken met de dakbedekking maar niet volledig samengedrukt worden. Een afstand van ongeveer 2 tot 3 centimeter tussen de bevestigingsbasis en de dakpan is meestal ideaal, afhankelijk van de lengte van de borstelharen. Deze afstand zorgt ervoor dat vogels effectief geweerd worden terwijl vleermuizen voldoende ruimte hebben om te passeren.

Bevestig de borstel aan de eerste panlat met tie-wraps, maar draai deze niet te strak aan. De borstel moet stevig genoeg vastzitten om niet te verschuiven bij wind, maar de tie-wraps mogen de flexibiliteit van de borstelconstructie niet beperken. Test na bevestiging of de borstelharen nog vrij kunnen bewegen door er voorzichtig druk op uit te oefenen.

Creëer een continue barrière door meerdere borstelsecties aan elkaar te verbinden. De meeste vleermuisborstels hebben een koppelsysteem waarmee je secties van één meter naadloos kunt verbinden. Zorg ervoor dat er geen gaten ontstaan tussen de secties waar vogels doorheen kunnen, maar controleer ook dat de verbindingen de doorgang voor vleermuizen niet blokkeren.

Test het systeem na installatie door te controleren of er voldoende flexibiliteit en tussenruimte is. Je kunt dit doen door voorzichtig met je vingers tussen de borstelharen te voelen. Als je met enige druk door de haren kunt komen, kunnen vleermuizen dit ook. Zijn de haren te stijf of te dicht, dan moet de installatie aangepast worden.

Houd rekening met seizoensgebonden overwegingen. Installeer vleermuisborstels bij voorkeur buiten de kraamperiode van vleermuizen, die loopt van mei tot en met augustus. Tijdens deze periode zijn jonge vleermuizen nog niet vliegvaardig en kan installatie van dakbescherming desastreuze gevolgen hebben. De beste periode voor installatie is tussen september en april.

Voor professionele resultaten kun je gebruikmaken van gespecialiseerde vleermuisborstels die specifiek ontworpen zijn om aan alle wettelijke eisen te voldoen. Deze borstels hebben de juiste specificaties wat betreft haardichtheid en flexibiliteit. In ons assortiment borstels voor ongediertebestrijding vind je verschillende opties die geschikt zijn voor vleermuisvriendelijke installatie, afhankelijk van je specifieke daksituatie.

Controleer na installatie regelmatig of het systeem nog correct functioneert. Vooral na storm of extreme weersomstandigheden is het verstandig te inspecteren of de borstels nog goed bevestigd zijn en of de haren niet beschadigd zijn. Een goed geïnstalleerd systeem vereist minimaal onderhoud maar blijft jarenlang effectief vogels weren terwijl vleermuizen vrije doorgang behouden.